رواندرمانی فردی (هیجان مدار)

​

چرا هیجان‌ها این‌قدر مهم‌اند؟

            درمان هیجان‌مدار بر این باور استوار است که هیجان‌ها بخش جدایی‌ناپذیر از فرآیند سازگاری انسان با دنیای اطرافش هستند. احساسات ما به‌عنوان نشانه‌های داخلی، به ما اطلاعات حیاتی درباره‌ی وضعیت‌های مختلف زندگی می‌دهند و مسیر تصمیم‌ گیری‌ها و واکنش‌هایمان را هدایت می‌کنند. به عبارت دیگر، هیجان‌ها به‌عنوان یک سیستم هشداردهنده عمل می‌کنند که ما را به‌ سوی تغییرات ضروری در محیط و روابط هدایت می‌کند.

با این حال، گاهی تجربیات دردناک گذشته یا آسیب‌های هیجانی به‌ قدری تأثیرگذارند که نمی‌توانیم احساسات خود را به‌ درستی شناسایی کنیم. در چنین شرایطی، ممکن است از احساسات خود فرار کنیم یا آن‌ها را سرکوب کنیم، چون می‌ترسیم دیگران را ناراحت کنیم یا خودمان آسیب بیشتری ببینیم. این سرکوب احساسات، نه‌ تنها موجب می‌شود که از توانمندی‌های عاطفی‌ خود به‌ خوبی استفاده نکنیم، بلکه می‌تواند به مشکلات روانی و رفتاری پیچیده‌تری منجر شود.

مؤلفه ­های کلیدی درمان هیجان­ مدار چیست؟

        در رویکرد هیجان‌مدار،  برچند مؤلفه مهم تمرکز می­شود:

1. ایجاد رابطه‌ای همدلانه و امن با مراجعه کننده
2. کاوش دقیق احساسات و بررسی ریشه‌ها و پویایی­ های آن‌ها
3. تشویق مراجعه کننده به تجربه و پذیرش هیجان­ها، نه فقط برای تخلیه هیجانی، بلکه برای درک پیام‌ها و معانی‌شان

4.       شناسایی چیزهایی که مانع دسترسی فرد به احساساتش می‌شوند

5.       ایجاد فرصت برای تجربه‌ احساسات تازه و جایگزین کردنشان با الگوهای قدیمی احساسات

6.       کمک به مراجعه کننده برای تأمل روی معنای احساسات و ساختن روایت‌های تازه از خودش و زندگیش

مسیر درمان چطور پیش می‌رود؟

            برخلاف تصور رایج، هدف درمان هیجان‌مدار، کم کردن احساسات نیست. در این رویکرد، به مراجعه کنندگان کمک می‌شود تا نسبت به هیجان‌های خود آگاهی بیشتری پیدا کنند، آن‌ها را به شکلی سالم تجربه کنند، بررسی و تحلیل‌شان کنند، و در نهایت بتوانند آن‌ها را تغییر داده و به‌شیوه‌ای انعطاف‌ پذیر مدیریت کنند. این فرایند باعث می‌شود افراد بتوانند با هیجان‌هایی که پیش‌تر از آن‌ها گریزان بودند، بهتر روبه‌ رو شوند و از اطلاعات ارزشمندی که هیجان‌ها در مورد نیازها، اهداف و دغدغه‌هایشان ارائه می‌دهند، استفاده کنند. در نهایت، این روش درمانی افراد را توانمند می‌سازد تا از این بینش‌های هیجانی در مسیر ساختن زندگی‌ای پویاتر، معنادارتر و سازگارتر بهره ببرند.

در این روش درمانی، تغییر در هیجان‌ها بخش محوری درمان بسیاری از مشکلات روانشناختی است، اما این بدان معنا نیست که تمرکز صرفا بر هیجان‌هاست. اغلب مشکلات روانی از ترکیبی از عوامل زیستی، هیجانی، شناختی، انگیزشی، رفتاری، فیزیولوژیکی، اجتماعی و فرهنگی ناشی می‌شوند که باید مورد توجه قرار گیرند.اگرچه درمانگران هیجان‌مدار به تمامی این جنبه‌ها توجه می‌کنند، اما همیشه هیجان‌ها را به‌عنوان مسیر اصلی تغییر در نظر می‌گیرند.

سخن پایانی

        درمان هیجان‌مدار دعوتی ا­ست برای شنیدن صدای احساساتی که شاید سال‌ها نادیده‌شان گرفته‌ایم. این درمان به افراد کمک می‌کند علاوه­ بر حل مشکلشان، رابطه‌ی تازه‌ای با خودشان بسازند؛ رابطه‌ای مبتنی بر پذیرش، همدلی و انعطاف.

در نگاه درمان هیجان‌مدار، تغییر واقعی، از لحظه‌ای آغاز می‌شود که به احساساتمان احترام بگذاریم و به جای فرار، رو به‌ رویشان بایستیم. چون درست همان‌جا، در دل همان احساسات، کلیدهای تغییر و رشد پنهان شده‌اند.

​